7 Ocak 2015 Çarşamba

Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı

Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı

2014 ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI
Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)'nün önerisi üzerine 2014 yılı, BM 66. Genel Kurulu'nda resmi olarak onaylanarak, Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı (AÇY) olarak ilan edilmiştir.
Yılın temel amacı, açlık ve yoksullukla mücadele ve doğal kaynakların korunması açısından aile çiftçiliğinin öneminin vurgulanmasıdır. Dünyanın dikkatini çiftçi ailelerine ve küçük ölçekli çiftçiliğe çekmek, açlığın ve yoksulluğun ortadan kaldırılması konusunda girişimlerin küçük ölçekten başlaması gerekliliği ile gıda güvenliği ve beslenmenin sağlanması, geçim kaynaklarının iyileştirilmesi, doğal kaynak ve çevre yönetimi açısından etkinliğin sağlanması hedeflenmektedir. Bunun yanı sıra, küçük aile işletmeciliğinin sürdürülebilirliğinin ve kırsal kalkınmanın etkin bir parçası olmasının sağlanması amaçlanmaktadır.
Bu kapsamda, 2014 Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılının hedefi, konuyla ilgili eksiklikleri belirleyerek, daha eşit ve dengeli bir ilerlemeye yönelik çözüm oluşturmak, aile çiftçiliği ve küçük ölçekli çiftçiliği ulusal gündemlerde tarım, çevre ve sosyal politikaların merkezine oturtmaktır. Böylece, küçük ölçekli tarım işletmelerinin karşılaştıkları güçlükler hakkında bölgesel, ulusal ve küresel düzeyde geniş kapsamlı tartışma ve işbirliği ortamı sağlanmış olacak, bunun yanında aile çiftçiliğini desteklemek için etkin yöntemler belirlenecektir. Dünyada, FAO, Hükümetler, Uluslararası Kalkınma Ajansları, çiftçi örgütleri, BM'in diğer ilgili kuruluşları ve sivil toplum örgütleri, Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı ile ilgili faaliyetlerin yürütülmesini kolaylaştırmak üzere görev almaktadır.
AİLE ÇİFTÇİLİĞİ NEDİR?
Aile tarafından tarım ile bağlantılı olarak gerçekleştirilen faaliyetlerin tamamı aile çiftçiliği olarak tanımlanır. Aile çiftçiliği, aile-temelli tüm tarımsal faaliyetleri kapsar ve kırsal kalkınmanın birçok alanı ile bağlantılıdır. Bir aile tarafından yönetilen ve gerçekleştirilen, çoğunlukla kadın ve erkekler dahil, ailesel işgücüne dayalı tarım, ormancılık, balıkçılık, meracılık ve su ürünlerine yönelik üretim faaliyetlerini kapsamaktadır.
Aile çiftçiliği hem gelişen, hem de gelişmekte olan ülkelerde gıda üretimi sektöründe tarımın en etkin birimlerinden biridir. Ulusal düzeyde başarılı bir aile çiftçiliği;
Tarımsal ve ekolojik koşullar ve bölgesel özellikler,
Uygulanacak çevre politikaları,
Pazarlama olanakları,
Doğal kaynakların varlığı,
Teknoloji ve yayım hizmetlerine erişim,
Tarımsal finansman olanakları,
Demografik, ekonomik, sosyo-kültürel koşullara erişim gibi birçok faktöre bağlı bulunmaktadır.
Aile çiftçiliği, sosyo-ekonomik, çevresel ve kültürel bakımdan ülkeler açısından stratejik öneme sahiptir. Özellikle aile çiftçiliğinin yoğun olduğu ülkelerde tarım politikalarının hedef kitlesi sadece aile işletmeleri olabilmektedir. Hem kalkınmakta olan hem de kalkınmış ülkelerde aile çiftçiliği gıda üretimi alanında en yaygın olarak görülen yapıyı oluşturmaktadır.
NEDEN AİLE ÇİFTÇİLİĞİ?
Aile çiftçileri ve küçük çiftçiler küresel gıda güvenliği açısından önemli bir yere sahiptir. Aile çiftçiliği;
Geleneksel gıda ürünlerinin korunmasına yardımcı olan,
Dengeli beslenme için imkan sağlayan,
Küresel tarımsal biyoçeşitliliğin korunmasına katkıda bulunan,
Kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılmasına yardımcı olan bir yapı olarak   ortaya çıkmaktadır.
Bu nedenlerden dolayı, aile çiftçiliği, sosyal politikalarla desteklendiği durumda yerel ekonomilerin canlanması için de bir fırsat olarak ortaya çıkmaktadır.
AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILININ 4 TEMEL HEDEFİ
Sürdürülebilir aile çiftçiliğine olanak sağlayan politikaların geliştirilmesine destek sağlama,
Bilgi, iletişim ve kamu bilincini artırma,
Aile çiftçiliğinin ihtiyaçlarının, potansiyelinin ve sınırlarının daha iyi anlaşılmasını sağlama ve teknik destek,
Sürdürülebilirlik için sinerji oluşturma.
AİLE ÇİFTÇİLİĞİNİN TEMEL SORUNLARI
Kaynak ve hammadde temini
Nüfusun yaşlanması ve çocukların arazileri terk etmesi
Eğitim ve finansman hizmetlerinin eksikliği ve erişim güçlükleri
Fiyat oluşum süreçlerine az ya da hiç katılamamadır.
ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI KÜRESEL FAALİYET EKSENİ
Ulusal süreçlerde ve anlaşmalar çerçevesinde ilgili paydaşlar ile işbirliği halinde yürütülecek Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı, 3 küresel faaliyet üzerine odaklanmıştır:
Politika kararı oluşturma sürecinde diyaloğu teşvik etme: Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı mesajlarının politika oluşturma süreçlerinde etkili olması için, ilgili paydaşlarla diyalog ve işbirliği geliştirilmelidir. Kamu ve özel sektör örgütleri, bu faaliyet ekseni ile aile çiftçiliği, küçük ölçekli çiftçilik ve balıkçılık konularını ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde tartışmak üzere bir araya geleceklerdir.
Alınan derslerin tanımlanması, dokümantasyonu, paylaşılması ve aile çiftçiliği hakkındaki bilgilerden yararlanmak için mevcut politikalara ilişkin ulusal ve/veya diğer seviyelerdeki başarılı deneyimlerden faydalanma: Dünya üzerindeki tüm aile çiftçilerininUluslararası Aile Çiftçiliği Yılına ayrılmış bir web sitesi (www.fao.org/family-farming-2014) üzerinden hikayelerini ve sorunlarını paylaşması ve bu suretle sürece dâhil edilmesi sağlanacaktır.
İletişim ve destek programı: Çiftçilere, çiftçi örgütlerine, karar alıcılara, finans kuruluşlarına, medya ve halka ulaşmak amacıyla, paydaş kuruluşlar ile birlikte güçlü ve etkin bir destek kampanyası gerçekleştirilecektir. Ayrıca, medyası işbirliği halinde önceden tasarlanmamış, anlık faaliyetler de gerçekleştirilebilecektir.
​ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI YAPISI VE ORTAKLIKLARI
Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı Eylem Planı'nın hazırlanması ve gerçekleştirilmesi, yeni stratejik ve yenilikçi ortaklıkların oluşturulması ve mevcut ortaklıkların derinleştirilmesi açısından, geniş ölçekli bir paydaş grubunun katılımı başarıyı artıracaktır.
ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI BAŞLICA TARTIŞMA MEKANİZMALARI
Uluslararası Yönlendirme Komitesi: FAO Üyeleri, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum örgütleri, çiftçi ve özel sektör örgütleri-tavsiye ve destek sağlama.
FAO-AÇY Görev Gücü: Yılın gelişimi açısından destek sağlama
Sivil Toplum ve Çiftçi Örgütü Ağı: Tartışmalarda aktif olarak bulunma
ULUSLARARASI AİLE ÇİFTÇİLİĞİ YILI MASTER PLANI
Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılının vizyonu ve hedeflerinin ana hatlarını vermek üzere, bir Master Planı oluşturulmuştur. Bu belgede temel olarak şu 3 soruya cevap aranmaktadır:
Aile Çiftçiliği nedir?
Aile Çiftçiliği neden önemlidir?
Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı, aile çiftçiliğini ve küçük ölçekli çiftçiliği nasıl korur, destekler ve güçlendirir?
Söz konusu belgede aynı zamanda, Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılının 4 temel hedefi ve 3 küresel faaliyet ekseni hakkında detaylı bilgiler bulunmaktadır. (www.fao.org/family-farming-2014/about/objectives-lines-of-action)
TÜRKİYE'DE AİLE ÇİFTÇİLİĞİ
Türkiye'de istihdamın yapısı incelendiğinde tarım sektörünün her zaman önemli olduğu görülmektedir. Bakanlığımız Çiftçi Kayıt Sistemi 2012 verilerine göre Türkiye'de geçimini çiftçilikle kazanan 2.214.390 çiftçi vardır.
Türkiye'de kırsal nüfusun payı ve istihdamda tarım sektörünün payı zaman içerisinde azalmakla beraber önemini muhafaza etmektedir. 1990 yılında Türkiye'de istihdam edilenlerin %46'sı tarım sektöründe çalışırken, günümüzde yaklaşık  %24'ü tarım sektöründe çalışmaktadır. İstihdamda tarım sektörünün payı son 20 yılda yaklaşık %50 azalmasına rağmen, hala çalışan 4 kişiden biri tarım sektöründe istihdam edilmektedir.
Bu noktada, Bakanlık olarak istihdama katma değer sağlayacak organik tarım, iyi tarım uygulamaları, hayvancılık ve kırsal turizmin teşvik edilmesi ve aile çiftçiliğinin iyileştirilmesi, modern tarım uygulamaları gibi konularda çalışmaların düzenlenmesine önem ve destek verilmektedir.
Bakanlığımız çalışmaları kapsamında yürütülen birçok projede çalışmalar halihazırda aile çiftçiliğini teşvik etmek ve küçük ölçekli tarım işletmelerini desteklemek, geliştirmek amacıyla yapılmaktadır. Köylerde görevlendirilen Tarım Danışmanlarının teknik bilgilerini eğitimler yoluyla çiftçilere aktarması bu projelerin en önemli safhalarından birini oluşturmaktadır. Örneğin 2013 yılının sonunda biten ve iki sene süren "Türkiye'de Sebze, Meyve ve Bağlarda Entegre Mücadele ve Entegre Ürün Yönetiminin Yaygınlaştırması" projesi mevcut tarımsal mücadele yöntemlerini Türkiye'nin 7 iline, 4000 yetiştiriciye ulaştırmayı başarmıştır. Eğitimlerde; bitkisel ürünlerin sağlıklı olması, üretimin çevre dostu sürdürülebilir yöntemlerle yapılması çiftçilere anlatılmış,  tarımsal uygulamalara belirtilen ilkeler doğrultusunda standardizasyon getirilmesi amaçlanmıştır.​